تهیه نقشه های زمین شناسی-اکتشافی
- تهیه و پردازش داده های ماهواره ای
برای تهیه نقشه های زمین شناسی-اکتشافی با مقیاس 1:25000 و 1:20000 تصاویری با قدرت تفکیک زمینی بین 4 تا 5 متر مورد نیاز است. برای این منظور باید اقدامات زیر انجام گیرد:
الف- تصاویر IRS-PANبا دقت زمینی 7/5 متر و یا تصاویر Spot-PANبا دقت زمینی 5 متر تهیه شود.
ب- تصاویر TM یا ETM+ و یا تصاویر ASTER با تفکیک زمینی 15 متر تهیه شود.
- تهیه و پردازش داده های ماهواره ای
برای تهیه نقشه های زمین شناسی-اکتشافی با مقیاس 1:25000 و 1:20000 تصاویری با قدرت تفکیک زمینی بین 4 تا 5 متر مورد نیاز است. برای این منظور باید اقدامات زیر انجام گیرد:
الف- تصاویر IRS-PANبا دقت زمینی 7/5 متر و یا تصاویر Spot-PANبا دقت زمینی 5 متر تهیه شود.
ب- تصاویر TM یا ETM+ و یا تصاویر ASTER با تفکیک زمینی 15 متر تهیه شود.
پ- به منظور حذف خطای ناشی از سنجنده و اتمسفر، تصاویر مذکور باید تصحیح رادیومتریک شود
ت- با هدف حذف جابه جایی های مکانی ایجاد شده برروی تصاویر، باید تصاویر از نظر هندسی تصحیح شوند.
ث- تصاویر مذکور باید Registerشوند
ج- تصاویر ASTER و Spot-PAN ( و یا تصاویر TM یا ETM+ و IRS-PAN) با قدرت تفکیک مکانی مختلف باید ترکیب (Data Fusion) شوند.
چ- به منظور تفکیک واحدهای سنگی و منطقه بندی نواحی دگرسانی، باید پردازش لازم از قبیل طبقه بندی های Sub-Pixelاعمال شود.
- چاپ عکس- نقشه ماهواره ای
از آنجا که کار با کامپیوترهای قابل حمل و تصاویر ماهواره ای در صحرا سخت و گاه غیر ممکن است. به همین دلیل بعد از اتمام پردازش های یاد شده، لازم است بخشی از تصاویر مربوط به منطقه اکتشافی بصورت عکس – نقشه چاپ شود. این عکس نقشه ماهوراره ای مبنای برداشت های صحرایی خواهد بود. برای این کار انجام مراحل زیر قبل از عملیات صحرایی ضروری است:
الف- شمال جغرافیایی باید برروی عکس – ماهواره ای مشخص شود.
ب- محل روستا ها، کوه ها، آبراهه ها و عوارض مهم جغرافیایی بر روی عکس – نقشه با استفاده از نقشه توپوگرافی مشخص و ثبت شود.
پ- با بررسی عکس – نقشه های ماهواره ای باید مرز واحدهای سنگی، مرز آبرفت های کواترنری، عوارض ساختاری ( گسل ها، چین ها و غیره)، در صورت وجود آثار و شواهد دگرسانی، کانی سازی و دیگر عوارض مهم زمین شناسی شناسایی شوند.
- برداشت صحرایی و تهیه نقشه زمین شناسی – اکتشافی با استفاده از عکس – نقشه ماهواره ای
بعد از توجیه عکس – نقشه ماهواره ای با عکس های هوایی یا بدون آن می توان از آن به عنوان مبنایی برای برداشت های صحرایی استفاده کرد. برای این منظور اقدامات زیر باید انجام گیرد:
الف- شکل کامل ( با ابتدا و انتهای دقیق ) عوارض زمین شناسی مطالعه شده ( مرز واحدهای سنگی، مشخصات لایه بندی، گسل ها و جابه جایی آن ها، محور چین ها، آثار معدنی، حفریات اکتشافی، پهنه های دگرسانی و غیره ) بر روی عکس – نقشه ماهواره ای ترسیم شود.
ب- ایستگاه های برداشت زمین شناسی، شماره گذاری و مختصات جغرافیایی آن ها توسط جی پی اس ثبت شود.
پ- شماره ایستگاه ها و مختصات جغرافیایی هر ایستگاه در دفترچه یادداشت صحرایی و بر روی عکس – نقشه ماهواره ای ثبت شود.
ت- شرح مختصری از پدیده ها و مختصات جغرافیایی و اندازه گیری های مربوط به آن ها ( مثل نوع سنگ ها، اسم واحدهای سنگی، شماره نمونه ها، شیب، امتداد، طول، عرض، ضخامت، ابعاد توده های سنگی، شماره نمونه ها، شیب، امتداد، طول، عرض، ضخامت، ابعاد توده های معدنی یا پهنه های دگرسانی و ماهیت آنها و غیره) در دفترچه یادداشت صحرایی ثبت شود.
ث- نتایج کلیه برداشت ها از روی عکس – نقشه ماهواره ای برروی تصویر ماهواره ای موجود در رایانه پیاده شود
به این ترتیب همزمان با پیشرفت عملیات صحرایی و تکمیل برداشت های زمین شناسی – اکتشافی از منطقه، نقشه رقومی زمین شناسی بر روی تصاویر ماهواره ای ایجاد می شود. این نقشه رقومی با اضافه کردن نتایج مطالعات آزمایشگاهی کامل شده و بعد از تلفیق با نقشه توپوگرافی رقومی شده منطقه، نهایی می شود.
منبع : دستورالعمل تهیه نقشه های زمین شناسی – اکتشافی بزرگ مقیاس و رقومی کردن آنها